Stel je voor: je staat ’s ochtends op, maar nog voordat je de douche hebt bereikt, heb je jezelf al minstens drie keer bekritiseerd. Je had gisteravond eerder naar bed moeten gaan. Die presentatie wordt straks vast een fiasco. En waarom heb je nou weer ja gezegd tegen dat etentje terwijl je eigenlijk moe bent? Dit soort gedachten zijn zo automatisch dat je ze nauwelijks opmerkt, maar ze bepalen wel je stemming, je stressniveau en uiteindelijk je gedrag.

Cognitieve gedragstherapie (CGT) helpt je om die gedachten onder de loep te nemen. Niet door simpelweg positief te denken, maar door op een wetenschappelijk onderbouwde manier te onderzoeken of wat je denkt eigenlijk wel klopt. En als het niet klopt, hoe je er anders mee om kunt gaan.

Wat doen ze bij cognitieve gedragstherapie?

In een CGT-sessie ga je samen met onze cognitieve gedragstherapeut aan de slag met je gedachten, gevoelens en gedrag. Vaak begin je met het herkennen van patronen. Hoe reageer je op stress? Welke automatische gedachten schieten door je hoofd? Wat doe je vervolgens? Stel dat je een mail krijgt van je leidinggevende met de vraag of jullie even kunnen bellen. Je eerste gedachte is misschien: ik heb iets fout gedaan. Je voelt een knoop in je maag en merkt dat je het gesprek probeert uit te stellen. CGT helpt je om te onderzoeken of die gedachte wel terecht is. Misschien heeft je leidinggevende juist goed nieuws. Of misschien is het gewoon een neutrale vraag, zonder verborgen betekenis. Door gedachten te onderzoeken en alternatieve interpretaties te overwegen, krijg je meer grip op je emoties en gedrag.

Wat wordt bedoeld met cognitief gedrag?

Cognitief gedrag verwijst naar de wisselwerking tussen gedachten en acties. Hoe je denkt, beïnvloedt hoe je je voelt en hoe je je gedraagt. Als je bijvoorbeeld denkt dat je iets niet kunt, zal je minder geneigd zijn om het te proberen. Als je jezelf ziet als iemand die altijd onder druk bezwijkt, zal je sneller stress ervaren. CGT leert je om die patronen te doorbreken door je gedachten kritisch te onderzoeken en waar nodig bij te sturen.

Welke technieken worden gebruikt in cognitieve gedragstherapie?

Een veelgebruikte techniek in CGT is het uitdagen van negatieve gedachten. Stel dat je denkt: “Ik ben geen goede ouder omdat ik soms geïrriteerd ben.” In plaats van die gedachte als waarheid aan te nemen, ga je samen met je therapeut op zoek naar bewijs. Hoe vaak ben je wél geduldig? Wat zouden anderen over jou als ouder zeggen? Door dit soort vragen te stellen, ontstaat er ruimte voor een genuanceerder beeld.

Een andere techniek is gedragsexperimenten. Stel dat je ervan overtuigd bent dat anderen je raar vinden als je in een vergadering een vraag stelt. Een gedragsexperiment zou dan kunnen zijn om toch een vraag te stellen en daarna te kijken wat er gebeurt. Vaak blijkt de realiteit veel minder bedreigend dan je had verwacht.

Ook ontspanningsoefeningen, mindfulness en exposure-technieken (waarbij je jezelf juist blootstelt aan situaties die je vermijdt) kunnen onderdeel zijn van CGT. Het doel is altijd om de vicieuze cirkel van negatieve gedachten en vermijdingsgedrag te doorbreken.

Voor wie is cognitieve gedragstherapie bedoeld?

CGT is voor iedereen die vastloopt in negatieve denkpatronen en daar verandering in wil brengen. Het wordt vaak ingezet bij angststoornissen, depressie, burn-out en stressklachten, maar ook bij perfectionisme, uitstelgedrag en onzekerheid. Professionals met een verantwoordelijke baan en een druk gezinsleven ervaren vaak hoge druk en de neiging om zichzelf te veroordelen. “Ik moet altijd alles onder controle hebben.” “Als ik faal, stelt dat mijn hele kunnen ter discussie.” Dit soort gedachten kunnen verlammend werken en zorgen ervoor dat je niet volledig in het moment leeft. Jeffrey, Life coach en Cognitief Gedragstherapeut helpt je om deze patronen te doorbreken en weer ruimte te creëren voor groei, energie en veerkracht.

Wat zijn de resultaten van cognitieve gedragstherapie?

Het effect van CGT is vaak diepgaand. Je leert niet alleen om anders te denken, maar ook om op een nieuwe manier met uitdagingen om te gaan. Waar je eerst misschien overspoeld werd door stress bij kritiek, kun je nu even stilstaan en bedenken: is deze kritiek terecht? Wat kan ik ermee? Waar je eerst onzekerheid ervoer bij nieuwe uitdagingen, merk je dat je gedachten kunt sturen en jezelf kunt motiveren.

“Mensen die CGT hebben gevolgd, ervaren vaak meer rust, meer zelfvertrouwen en een grotere mate van flexibiliteit in hoe ze met situaties omgaan,” zegt expert Jeffrey. “Ze merken dat ze meer grip krijgen op hun emoties, dat stress minder snel uitmondt in paniek of uitputting en dat ze weer meer plezier halen uit het leven.”

Leven zonder belemmerende gedachten

Stel je voor hoe het zou zijn om niet meer gevangen te zitten in negatieve gedachten. Om ‘s ochtends op te staan zonder jezelf direct te bekritiseren. Om een uitdaging aan te gaan zonder meteen te denken aan wat er mis kan gaan. CGT is geen toverstaf, maar wel een krachtig hulpmiddel om oude patronen te doorbreken en een nieuwe, positieve manier van denken en leven te ontwikkelen.