Als een krab gevangen en in een mand gestopt wordt, is deze heel goed in staat daaruit te klimmen. Behalve als deze gevuld is met meerdere krabben. Afdekken is niet nodig, er komt geen krab meer uit de mand. Want op hun weg omhoog halen zij de ander naar beneden. En dat is precies wat vrouwen doen. Vrouwen in een groep houden elkaar onbewust tegen om de kop boven het maaiveld uit te steken.

Dit krabbenmand-effect is niet slechts voorbehouden aan een bepaalde groep vrouwen. Helaas, alle vrouwen hebben te maken met dit fenomeen. Zowel jong als oud, als zakelijk- en privé. De oorzaak is vaak een gebrek aan zelfvertrouwen. Bovendien speelt het onvermogen om ontevredenheid op een goede manier te communiceren een rol. Vooral bij vrouwen is er vaak sprake van jaloezie, een minderwaardigheidsgevoel, angst en onveiligheid. Maar ook als vrouwen geen vertrouwen hebben in een ander of organisatie, of als normen en waarden in het geding zijn, kan dit leiden tot het krabbenmand-effect. Met daarbij de vaak ontbrekende key-factor: gunnen. Anders gezegd, op de een of andere manier voelen vrouwen zich benadeeld en in hun eigen onvermogen gunnen zij het een ander niet.

Onbewust en onzeker

Oké, ik geef het toe. Ik heb me ook laten verleiden door het ‘krabbenmand-effect’ en me in een situatie echt schandalig gedragen. In de tijd dat ik als directeur van een reclamebureau verantwoordelijk was voor vijftien medewerkers, kwam ik in zo’n situatie terecht. Na een goed evaluatiegesprek en bespreking van de toekomstplannen met een van onze medewerksters, zou ik een voorstel doen voor opleidingen en cursussen die aansloten bij haar functie. Tot zover niets aan de hand.

De situatie ontstond zo’n anderhalve week later toen ik achter mijn bureau zat te werken. Uit het zicht, maar op gehoorafstand hoorde ik hoe zij haar collega’s vertelde dat ze zwanger was. Geschrokken van deze onverwachte mededeling maande ik mezelf tot kalmte. In de veronderstelling dat ze zo mijn kantoor zou binnenlopen wachtte ik geduldig af. Maar er gebeurde niets. In de dagen en weken die volgden kwam geen enkel woord van haar kant. Officieel wist ik dus nog altijd van niets. Het maakte me woedend! Ik voelde me genegeerd en niet serieus genomen. Natuurlijk wist ik dat ik op een gegeven moment het gesprek aan zou moeten gaan. Maar ik zal eerlijk zijn, ik durfde het niet. In mijn woede ik was in staat haar letterlijk aan haar haren over de tafel te trekken. Hoe ik dit op een goede manier moest oplossen zonder dit over m’n kant te laten gaan, wist ik niet.

Het krabbenmand-effect

Overmand door boosheid, mijn gebrek aan zelfvertrouwen en mijn onvermogen om op een goede manier te communiceren, zorgde ervoor dat ik in de ‘krabbenmand’ terecht kwam. Het haalde het slechtste in mij naar boven. Geen haar op mijn hoofd die eraan dacht om haar te laten blijken dat ik het wist. Dus probeerde ik op een andere manier mijn ongenoegen te uiten en haar mijn boosheid te laten voelen. Soms vroeg ik uitvoerig en met opzet aan een collega hoe het ging en negeerde ik haar. Op de gang liep ik haar bewust straal voorbij. In de kantine ging ik expres met mijn rug naar haar toe zitten en gunde haar geen blik waardig. En in al mijn acties vermeed ik haar zoveel mogelijk.

Het is echt te erg voor woorden, maar jeetje wist ik veel. Mijn houding, mijn blik, mijn energie, ik ben er echt niet trots op. Sowieso had ik nog nooit van het krabbenmand-effect gehoord. En omdat ik onbewust en daarbij conflict vermijdend was, ondermijnde dit gedrag mezelf als persoon, maar zeker mijn positie en geloofwaardigheid als directeur en daarmee ons bedrijf. Met als uiteindelijk resultaat dat ik degene was die de zaak verliet.

Voor jou

Herken jij soortgelijk gedrag? Ik zie, hoor en voel het overal om me heen. Wellicht herken je jezelf als dader, misschien als slachtoffer. En mogelijk was ik in deze situatie wel allebei?! Zeker als je als vrouwelijke ondernemer vrouwelijke medewerkers in dienst hebt moet je alert zijn. Op jouw eigen reactie en op dat van de vrouwen om je heen. En let op! Want hoewel het voornamelijk vrouwen betreft, kunnen ook mannen zich er schuldig aan maken.

Ik denk dat mijn voorbeeld illustreert dat het krabbenmand-effect niet het juiste leiderschap tentoonspreidt. Eerder zal het jezelf en je bedrijf tegenwerken of beschadigen. Had ik toen maar genoeg inzicht in mezelf en het zelfvertrouwen om het gesprek aan te gaan. Wist ik toen maar wat mijn boosheid betekende. Dan had ik mijn grenzen helder kunnen aangeven en mezelf in mijn functie als directeur stevig neer kunnen zetten. Dan had ik het issue op kunnen lossen en was die hele poppenkast overbodig.

Toch is het niet gek als je, net als ik toen, in die krabbenvalkuil stapt. Naast al jouw goede bedoelingen en goede gesprekken, heb je te maken met medewerkers, klanten en opdrachtgevers die zaken anders ervaren en dingen doen die kunnen indruisen tegen jouw ideeën, normen en waarden.

Het makkelijkst is om bij jezelf een gevoel van ongenoegen te herkennen. Ik kan je helpen om zichtbaar te maken wat er precies gebeurd en je helpen aan een goede oplossing. Om succesvol te groeien met je bedrijf, moet je als vrouwelijke ondernemer leren signaleren wat er onderhuids speelt – bij jezelf, bij je klanten en/of je team – om er vervolgens positief naar te kunnen handelen. Want als het jou lukt om alle krabben in je team harmonieus en genereus met elkaar te laten werken, dan komen ze allemaal uit de mand.

Wil je zelf uit die krabbenmand blijven en die leiderschapsrol vervullen voor je team? Vul hier je gegevens in en ik neem contact met je op.

Ken jij iemand voor wie mijn blog interessant zou kunnen zijn? Deel dit artikel met je netwerk door op de Tweet en Facebook Share knoppen te klikken. Heeft het je geïnspireerd en wil je reageren? Leuk! Je kunt je reactie hieronder kwijt.

Gun het een ander, dan gunt de ander het jou!

Astrid

(Note: Ter inspiratie, vormgeving en behoud van essentie en leesbaarheid van mijn blogs, verwerk ik ervaringen van mezelf en/of die van klanten die daarvoor hun toestemming hebben gegeven.)